کارخانجات جوجه‌کشی مرغ تخمگذار (Layer Hatcheries) نقش اساسی در صنعت پرورش طیور دارند، زیرا جوجه‌های یکروزه تخمگذار را تولید می‌کنند که بعداً در مرغداری‌های تخمگذار پرورش می‌یابند. این کارخانجات، تخم‌های نطفه‌دار مرغ مادر تخمگذار را دریافت کرده و پس از جوجه‌کشی، جوجه‌های یکروزه را به بازار عرضه می‌کنند.
### **فرآیند جوجه‌کشی مرغ تخمگذار:**
1. **تهیه تخم‌های نطفه‌دار:**
- تخم‌ها از مرغ‌های مادر تخمگذار (نژادهایی مانند **های-لاین (Hy-Line)**، **لومان (Lohmann)** و **هایسکس (Hisex)**) جمع‌آوری می‌شوند.
- تخم‌ها باید کیفیت بالا داشته و آلوده نباشند.
2. **نگهداری و ضدعفونی تخم‌ها:**
- تخم‌ها در دمای **۱۶–۱۸°C** و رطوبت **۷۵–۸۰%** نگهداری می‌شوند.
- قبل از قرار دادن در دستگاه جوجه‌کشی، ضدعفونی می‌شوند.
3. **قرار دادن در دستگاه ستر (Setter):**
- تخم‌ها به مدت **۱۸ روز** در دستگاه ستر قرار می‌گیرند (دما: **۳۷.۵–۳۷.۸°C**، رطوبت: **۵۰–۶۰%**).
- چرخش منظم تخم‌ها (هر ۱–۲ ساعت) برای جلوگیری از چسبیدن جنین به پوسته.
4. **انتقال به دستگاه هچر (Hatcher):**
- در **۳ روز آخر**، تخم‌ها به دستگاه هچر منتقل می‌شوند (دما: **۳۷.۲°C**، رطوبت: **۷۰–۷۵%**).
- چرخش تخم‌ها متوقف می‌شود تا جوجه‌ها بتوانند از تخم خارج شوند.
5. **هچ (خروج جوجه‌ها):**
- جوجه‌ها معمولاً در **روز ۲۱** از تخم خارج می‌شوند.
- جوجه‌های سالم جداسازی و بقایا (پوسته‌ها و تخم‌های بدون نطفه) دور ریخته می‌شوند.
6. **واکسیناسیون و عرضه به بازار:**
- جوجه‌ها واکسینه شده (بر علیه بیماری‌هایی مانند **مارک، نیوکاسل و گامبورو**) و به مرغداری‌های تخمگذار فروخته می‌شوند.
### **تجهیزات مورد نیاز کارخانه جوجه‌کشی:**
- **دستگاه‌های ستر و هچر** (ظرفیت‌های مختلف از چند هزار تا چند میلیون تخم)
- **سیستم کنترل دما و رطوبت** (اتوماتیک یا نیمه‌اتوماتیک)
- **دستگاه‌های ضدعفونی تخم و سالن**
- **سیستم تهویه و اکسیژن‌رسانی**
- **دستگاه کندلینگ (نوربینی)** برای تشخیص تخم‌های نطفه‌دار
### **چالش‌های کارخانه جوجه‌کشی مرغ تخمگذار:**
- **کنترل دقیق دما و رطوبت** (هرگونه نوسان باعث کاهش راندمان هچ می‌شود).
- **مدیریت بهداشت** (جلوگیری از آلودگی با باکتری‌هایی مانند **سالمونلا**).
- **انتخاب تخم‌های باکیفیت** (تخم‌های بسیار ریز یا درشت، نطفه‌دهی کمتری دارند).
- **مشکلات ژنتیکی** (در صورت استفاده از گله‌های مادر ضعیف، جوجه‌های تولیدی کیفیت پایینی خواهند داشت).
### **سودآوری و بازار فروش:**
- جوجه‌های تخمگذار معمولاً به **مرغداری‌های تخمگذار** و **مزرعه‌داران** فروخته می‌شوند.
- قیمت جوجه بستگی به **نژاد، کیفیت و شرایط بازار** دارد.
- با مدیریت خوب، سودآوری بالاست، اما نیاز به سرمایه اولیه زیاد و دانش فنی دارد.
اگر قصد تأسیس کارخانه جوجه‌کشی دارید، باید **مجوزهای لازم از دامپزشکی و وزارت جهاد کشاورزی** دریافت کنید و از مشاوره متخصصین طیور بهره ببرید.
